Rzucanie palenia to niemałe wyzwanie. Każdy kto próbował choć raz, wie jak trudno rozstać się z nałogiem i jak skomplikowany jest to proces. Badania pokazują, że byli palacze zanim udało im się zerwać z nałogiem podejmowali próby rzucenia od 6 do 30 razy! Co więcej w jedynie od 3 do 7%  udaje im się rzucić bez żadnej pomocy. Okazuje się, że u podłoża leżą mechanizmy uzależnienia fizycznego i behawioralnego.

​

Palimy do porannej kawy, po kłótni z przyjacielem, przed trudną rozmową z szefem oraz kiedy chcemy rozładować emocje. Sięganie po papierosa wchodzi w nawyk w konkretnych sytuacjach, a nam ciężko wyrwać się z pętli przyzwyczajeń. Istnieje szereg metod psychologicznych i terapii, które w tym pomagają, ale znalezienie odpowiedniej dla siebie metody często okazuje się trudne. Ponadto, chcąc zerwać z nałogiem, osoby palące borykają się z nieprzyjemnymi i trudnymi do zniesienia objawami odstawienia. Jest to odpowiedź organizmu na brak substancji, od której jest uzależniony. Nie ma w tym nic zaskakującego, a osoba chcąca rzucić powinna być w pełni świadoma objawów, których może doświadczyć. Z jednak drugiej strony mogą być one na tyle nasilone, że uniemożliwią normalne funkcjonowanie, a do tego znacznie zniechęcą i utrudnią trwanie w swoim postanowieniu. Czy to oznacza, że czas się poddać i nie ma nadziei na sukces? Absolutnie nie! Jeśli czujesz, że chcąc rzucić, nie radzisz sobie z objawami odstawienia, możesz sięgnąć po produkty lecznicze, które łagodzą ich nasilenie.

​

Do dyspozycji mamy leki dostępne w aptece bez recepty zawierające nikotynę (nikotynowa terapia zastępcza NTZ) lub cytyzynę oraz preparaty dostępne wyłącznie z przepisu lekarza zawierające bupropion i wareniklinę o dobrze udokumentowanej klinicznie skuteczności.

​

Pierwsza grupa preparatów, czyli tak zwana nikotynowa terapia zastępcza to tabletki do ssania, gumy do żucia, aerosole do stosowania w jamie ustnej lub plastry zawierające nikotynę. Wszystkie te preparaty dostaniemy w aptece bez recepty, a ich działanie opiera się na dostarczaniu nikotyny, co łagodzi objawy odstawienia. Dawki nikotyny wahają się od 1 mg na dawkę aerosolu i 1,5 - 2 mg w tabletkach do ssania, przez 2-4mg w gumach do żucia do 21 mg uwalnianych w ciągu dnia z plastra transdermalnego. Ten ostatni ze względu kontrolowane i  stopniowe uwalnianie substancji wydaje się najbezpieczniejszy. Tabletki do ssania czy gumy ze względu na niewinnie wyglądającą postać i wygodę podania, można łatwo przedawkować. Należy tutaj podkreślić, że są one przeznaczone do krótkotrwałego stosowania, a dawki powinny być zmniejszane w miarę postępu terapii. Preparaty te skutecznie redukują objawy, a wysokiej jakości przeglądy naukowe pokazują, że  zwiększają one prawdopodobieństwo skutecznego rzucenia palenia nawet o 60 %. Najważniejsza jest w tym przypadku świadomość mechanizmu ich działania oraz ryzyka z tym związanego.

Drugą grupą są środki zawierające cytyzynę. Jest to substancja pochodzenia roślinnego, o budowie podobnej do nikotyny. Działanie cytyzyny jest podobne do działania nikotyny, ale na ogół słabsze. Poprzez oddziaływanie na mechanizmy w organizmie, pozwala uzyskać stopniowe zmniejszenie zależności od nikotyny i odzwyczajenie od palenia tytoniu bez objawów abstynencji. Jej działanie jest porównywalne do NTZ, a w niektórych badaniach wykazano nawet jej przewagę w odsetku osób, którym udało się rzucić. Wykazano również, że osoby te dłużej wytrwały w abstynencji. Niestety odnotowywano też częściej występujące niż przy NTZ działania niepożądane. Cytyzyna jest dostępna w postaci tabletek doustnych pod różnymi nazwami handlowymi. Na początku terapii preparat należy przyjmować nawet co 2 godziny, stopniowo zmniejszając częstotliwość w kolejnych dniach. Producenci wychodzą naprzeciw i ułatwiają ten skomplikowany schemat tworząc aplikacje na telefon przypominające o zażyciu tabletki. Istotne w tym przypadku jest całkowite zaprzestanie palenia w 4 dniu terapii, gdyż zapalenie papierosa grozi poważnymi objawami przedawkowania nikotyny.

​

W wyjątkowych przypadkach preparaty dostępne w aptekach bez recepty mogą nie przynieść oczekiwanych efektów i okazać się nieskuteczne. W  takim przypadku powinieneś porozmawiać z lekarzem o możliwości podjęcia terapii lekami dostępnymi na receptę. Wareniklina pobudza te same receptory co nikotyna, przez co  jest stosowana w leczeniu uzależnienia, natomiast bupropion jest lekiem stosowanym standardowo w leczeniu depresji i wykazuje podobną skuteczność w redukowaniu objawów odstawienia co NTZ. Według dostępnych badań szanse na rzucenie palenia przy zastosowaniu warenikliny wydają się większe niż przy zastosowaniu bupropionu. Obydwa leki mają dobrze udokumentowaną skuteczność, niemniej wykazują też szereg działań niepożądanych i przeciwskazań, o których powinno się porozmawiać z lekarzem.

​

Mimo wysokiej skuteczności, nie należy się oszukiwać, preparaty te mają sprawę ułatwić, nie wykonają za nas całej ciężkiej pracy. Najważniejsza jest silna wola, budowanie nowych, zastępczych nawyków oraz wparcie i pomoc najbliższych. Rzucanie palenia to długotrwały i wymagający proces, ale korzyści są widocznie i odczuwalne bardzo szybko.