Papierosy modyfikowane, e - papierosy:
Walka o młodych
Chęć naśladowania dorosłych, presja otoczenia czy niezdrowa ciekawość, każde z osobna bądź wszystkie razem składają się na zastraszającą liczbę, 9 rok życia, wiek szkolny, który stał się statystycznym wiekiem inicjacji nikotynowej młodych Polaków.
Małe czasem bardzo designersie elektroniczne urządzenie, ale przed wszystkim takie, które z łatwością można ukryć. To główne atuty, które z powodzeniem są wykorzystywane przez producentów e-papierosów i papierosów modyfikowanych, zachęcających do używek coraz większą gamę młodych osób. Chociaż producenci podkreślają przeznaczenie swoich produktów jedynie dla osób dorosłych oraz wprowadzają ograniczenia wiekowe w swoich sklepach internetowych, takie metody „walki” nie przynoszą żadnych efektów. Rynek wciąż rośnie przynosząc milionowe zyski. Elektroniczne papierosy stały się obok smartfonów jednym z najpopularniejszych gadżetów dzisiejszych czasów, rzeczą, którą łatwo jest się wyróżnić wśród tłumu rówieśników i zabłysnąć.
Łatwe do ukrycia urządzenia są często mylone np. z popularnym pendrivem, wydobywający się z nich aerozol ma słodki przyjemny zapach i bardzo szybko „rozpływa” się w powietrzu przez co jest trudny do dostrzeżenia. Badania Głównego Inspektoratu Sanitarnego przeprowadzone w 2011 roku i w 2014 roku wśród uczniów polskich szkół pokazują, iż liczba nastolatków, którzy próbowali e-papierosa, wzrosła od 2011 roku sześciokrotnie, 30% uczniów regularnie pali elektroniczne papierosy, a 60% co najmniej raz próbowało. Czy walka z tą plagą może już nosić znamiona walki z wiatrakami?
Chęć zaimponowania, szeroko pojętego „prestiżu społecznego” to tylko jedna z przyczyn psychologicznych sięgnięcia po „e-papierosa”, inne to również przejaw młodzieńczego buntu, poczucie dorosłości i gotowości do podejmowania własnych decyzji. Część młodych osób szuka tez w ten sposób akceptacji środowiska, swojej grupy znajomych, z która będzie się zrywać ze szkoły na przysłowiowego „dymka”. Często też przebywając w grupie palących przyjaciół nie potrafią oni w sposób asertywny powiedzieć NIE, kiedy są namawiani do zapalenia przez najbliższych kolegów. Przecież nie chcą wyjść na słabeuszy i mięczaków.
Wewnętrzne odczucia emocjonalne są równie silnym czynnikiem uzależniającym co presja społeczna. Przyjemne doznania związane z paleniem, równie kuszące zapachy płynnych liquidów oraz błędne uczucie relaksu i odprężenia kreują wśród podatnych, młodych osób uzależnienia emocjonalne.
Kolejnym problemem jest niewiedza młodych osób. Istnieje wiele mitów na temat palenia e-papierosów (link do artykułu Kasi), więc wielu młodych ludzi myśli, że palenie ich jest dużo mniej szkodliwe niż tradycyjne papierosy. Są nawet tacy, którzy nie wiedzą, że zawierają one nikotynę.
Sama nikotyna jest substancją wysoce uzależniającą, statystyki mówią że większość osób, które zaczęły od e-papierosów, nie tylko nie zrezygnuje z nałogu, ale w późniejszym czasie sięgnie po standardowe wyroby tytoniowe. Niskie dawki nikotyny mogą powodować takie dolegliwości jak nudności, wymioty, ból brzucha i podrażnienie oczu, zaś wysokie to już problemy takie jak tachykardia, wysokie ciśnienie krwi, drgawki. Mimo wielu badań dowodzących o znacznie mniejszej ilości substancji toksycznych, smolistych czy kancerogenów, zawartych w aerozolu e-papierosa czy tytoniu podgrzewanym w porównaniu z tradycyjnym dymem, należy pamiętać, że nie jest on całkowicie ich pozbawiony. Choć płyną już pierwsze doniesienia ze świata o szkodliwym wpływie na komórki nabłonka oskrzeli są to wyniki oparte jedynie na analizach związków zawartych w wydychanym dymie oraz pierwszych badaniach osób używających nowych wyrobów. Również w e-papierosach i papierosach modyfikowanych znajdziemy substancje takie jak cetaldehyd, formaldehyd, akroleina, propanal, aceton, o-metyl-benzaldehyd, karcinogenne nitrozoaminy.
„To będzie problem zdrowotny tej dekady” alarmują lekarze. Nową jednostką chorobową związaną z wapowaniem jest EVALI- E-Cigarette or Vaping-Associated Lung Injury. Początkowe objawy przypominają przebiegiem zapalenie płuc jednak chorzy nie reagują na antybiotykoterapię. Wiele substancji zawartych w e-papierosach jest branych pod uwagę jako czynniki powodujące EVALI. Dwa najbardziej prawdopodobne to dodatek octanu witaminy E oraz substancje zawierające THC. Ten popularny narkotyk jest coraz szerzej dostępny w postaci dodatku do liquidów, co stanowi kolejne wielkie zagrożenie płynące ze strony papierosów elektronicznych. Stały się one bowiem narzędziem służącym, już nie tylko dostarczaniu nikotyny, ale również substancji odurzających.
Lekarze donoszą również o kolejnej przypadłości medycznej związanej z e-papierosami nazwanej "Popcornowe płuca". “Popcornowe płuca" to rzadko spotykana forma zapalenia, które przypomina PoChP. Choroba powoduje skurcze oskrzeli, duszność, kaszel, a w przyszłości prowadzi do zbliznowaceń na drogach oddechowych i utrudnia oddychania. Nazwa schorzenia wywodzi się z wypadku, który wydarzyła się w fabryce popcornu na początku XXI wieku, grupa pracowników zakładu zachorowała wskutek wdychania oparów diacetylu. Środek ten zawarty również w liquidach, w przemyśle spoeżywczym wykorzystywany jest do nadawania żywności smaku masła i jest stosowany w bardzo szerokiej gamie produktów, jednak jak się okazało wdychany jako opary ma bardzo groźne skutki zdrowotne.
Papierosy elektroniczne oraz modyfikowane stanowią swoisty nieznany ląd, ich bezpośredni wpływ na zdrowie człowieka nie został jeszcze określony ponieważ na rynku znajdują się stosunkowo krótko. Najpewniejsze dowody szkodliwego wpływu e-papierosów poznamy dopiero po długoletniej obserwacji, czy jednak mamy na to czas?
Jolanta Petz
Młodszy koordynator badań klinicznych w firmie BioResearch Group, absolwentka diagnostyki laboratoryjnej na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym, z zamiłowania florystka oraz miłośniczka podróży bliższych czy dalszych