Przeszczepy płuc stanowią alternatywę terapeutyczna dla osób z zaawansowanymi chorobami płuc, u których dotychczasowe leczenie nie przynosi poprawy, a postępująca choroba powoduje coraz głębsze ograniczenie oddechowe prowadząc w konsekwencji do śmierci. Chorobami, które mogą uszkodzić płuca w stopniu, który będzie wymagał przeszczepu to:.

• przewlekła obturacyjna choroba płuc (POCHP)

• mukowiscydoza

• rozedma

• zwłóknienie płuc

• nadciśnienie płucne

 

     Pierwszego przeszczepu płuca dokonano w Stanach Zjednoczonych w 1963 r., jednak skuteczne przeszczepy płuc rozpoczęły się dopiero w latach 80. ubiegłego stulecia wraz z rozwojem skutecznego leczenia immunosupresyjnego. Pierwszy udany przeszczep płuca w Polsce przeprowadzony został w 1997 roku w Śląskim Centrum Chorób Serca w Zabrzu pod kierownictwem Prof. Zbigniewa Religi. Rejestr ISHLT (The International Society for Heart and Lung Transplantation) podaje, że 74% chorych po przeszczepie przeżywa min. 1 rok, 47% – 5 lat, a 24% – 10 lat. Przeżycie odległe wiąże się nierozerwalnie z rodzajem zabiegu, jakiemu poddaje się chorych. Najlepsze efekty są po przeszczepieniu obu płuc i serca równocześnie, choć stosuje się w zależności od wskazań różne rodzaje przeszczepów: pojedynczy płat, pojedyncze płuco, oba płuca i wreszcie płuca wraz z sercem. W przeszczepach płuc stosuje się także technikę przeszczepów rodzinnych, która jednak ma znaczne ograniczenia. Po przejściu niezbędnych badań i spełnieniu kryteriów kwalifikacyjnych, pacjent jest umieszczony na liście oczekujących na przeszczep płuca. Czas oczekiwania zależy od następujących czynników:

• dostępność odpowiedniego płuca

• grupa krwi

• geograficzna odległość między dawcą a biorcą

• nasilenie stanu chorobowego

• wielkości płuca dawcy

 

     Według danych Poltransplantu (organizacji ustawowo zajmującej się zagadnieniami transplantacji w Polsce) w roku 2016 na liście oczekujących do przeszczepu płuca w Polsce było 560 chorych. W tym samym roku wykonano przeszczep płuca u 35 chorych. Istotnym czynnikiem ograniczającym liczbę zabiegów jest nadal niewystarczająca ilość dawców narządów. Mimo licznych potencjalnych powikłań przeszczep płuca oferuje osobom, których przewidywany czas przeżycia nie przekracza dwóch lat, szansę na poprawę jakości i przedłużenie życia. Należy żywić nadzieję, że rozwój tej gałęzi medycyny w Polsce doprowadzi w najbliższych latach do znacznego zwiększenia liczby zakwalifikowanych i zoperowanych chorych, a tym samym poprawi rokowanie pacjentów w zaawansowanych stadiach chorób płuc. Warto podkreślić, że chorzy po przeszczep płuc wracają do normalnej aktywności życiowej i mogą aktywnie uczestniczyć w życiu społecznym.

 dr n med. Dariusz Dziedzic